چه کفشی بپوشیم، چه کفشی نپوشیم؟
قدمت کفش در ایران به 4500 سال قبل برمی گردد. آن وقت‌ها پاپوشی در ایران استفاده می شد که به آن "غوشنگ" می گفتند. بعد از آن نوبت چارق بود که آثارش را در نقوش باقی مانده تخت جمشید می بینیم. کفش در آن زمان، محصولی نرم، سبک، راحت و با کیفیتی مرغوب بود اما تولید کفش در ایران و جهان، بعد از صنعتی شدن، سمت و سوی دیگری را در پیش گرفت. امروزه هم با واردات انواع و اقسام کفش‌های موسوم به "چینی" قضیه بغرنج‌تر شده است. به اعتقاد متخصصان، شروع بسیاری از بیماری‌های عضلانی اسکلتی، از آزارهایی است که به کف پا یا نواحی دیگر آن وارد می شود.
متأسفانه در کشور ما، فرهنگ اهمیت دادن به انتخاب کفش، بسیار پایین است. بیشتر افراد به همان اندازه‌ای که به انتخاب لباس، اهمیت می دهند، در انتخاب کفش دقیق نیستند. بسیاری از بیماری‌ها و دردهای مزمن سیستم عضلانی اسکلتی، با انجام کارهای ساده مانند یک تغییر نگرش، آموزش اولیه و ورزش ابتدایی قابل اصلاح و درمان هستند.
دقت در انتخاب کفش
دقت در انتخاب کفش و توجه به رعایت اصول استاندارد در تولید آن، یکی از ضروری ترین نیازهای حفظ سلامت افراد بوده و باید توجه بیشتری به آن بشود. وقتی برای خرید کفش، به مغازه‌ای می روید با صدها نوع کفش در مدل‌ها و رنگ‌های گوناگون مواجه می شوید که بنا به ادعای فروشنده همگی آخرین مدل‌های روز بوده و کیفیتی مرغوب دارند. ولی به راستی معیار استاندارد برای انتخاب کفش، چیست؟
انتخاب کفش در وهله اول، باید بر اساس نوع استفاده‌ای که از آن می شود، صورت بگیرد. همانطور که زمستان، کفش مخصوص خودش و تابستان، کفش مخصوص خودش را دارد.
همچنین بعضی از مشاغل، کفش‌های مخصوص خودشان را می خواهند. مثل بعضی از کفش‌های مخصوص که در کارگاه‌ها استفاده می شود، یا کفش‌های ورزشی که حتی درباره آنها نیز بر اساس نوع ورزش، انتخاب کفش تغییر می کند. برای مثال کفش‌های کشتی بدون پاشنه هستند، در صورتی که کفش فوتبال حتماً باید پاشنه‌دار باشد. در واقع این، به نوع نگاه خریدار برمی گردد و اینکه او چقدر به سلامت خود اهمیت می دهد و چقدر از حق و حقوق خودش، آگاه است.
کفش استاندارد
یک کفش استاندارد، سه مشخصه بارز دارد:
1) جنس خوب
2) پاشنه استاندارد
3) قالب و پنجه استاندارد
رویه کفش
رویه بیشتر کفش‌های موجود در بازار، از دو جنس مختلف است. آنها یا رویه‌ای از چرم طبیعی دارند یا از پلاستیک و چرم مصنوعی تهیه می شوند. به تازگی هم بعضی از تولید کنندگان کفش، اقدام به زدن اسپری بوی چرم طبیعی به چرم‌های مصنوعی کرده و خریداران را در انتخاب محصول با مشکل مواجه می کنند.
چرم طبیعی، به علت دارا بودن منافذ طبیعی در بافتش، امکان تبادل هوا میان بیرون وداخل کفش را فراهم آورده و به اصطلاح،باعث تنفس پا می شود. به همین دلیل ساده، بهترین رویه برای کفش، همان رویه چرم طبیعی است. رویه مصنوعی به علت عدم تبادل هوا، باعث بوی بد پا و عرق کردن بیش از حد می شود.
زیره کفش
زیره کفش‌های موجود در بازار هم دو نوع است:
1) زیره ( po پی او)
2) زیره ( pvc پی وی سی)
زیره‌های po، سبک تر، راحت تر و در برابر سایش مقاوم تر بوده و دوام شان بیشتر است. ظاهر این زیره‌ها، توپُر بوده و در حالت خم کردن، انعطاف بیشتری دارند. در هنگام خرید، باید به این نکته هم دقت کرد که کف زیره نباید صاف باشد، بلکه باید آج دار بوده تا از لیز خوردن جلوگیری کند. توجه به استانداردهای پنجه کفش هم در انتخاب آن بسیار مهم است.
قالب بندی
از نظر قالب بندی، فضای پنجه کفش باید طوری باشد که به انگشت‌های پا فشاری وارد نکند. کفش‌هایی که پنجه آنها تیز است، باعث می شوند، انگشت‌های پا در کفش روی هم بیفتند. این کفش‌ها، انگشتان پا را تحت فشار قرار داده و آنها را بد فرم می کنند. این امر در خانم‌ها شایع‌تر است. به طوری که انحراف شست پا در خانم‌ها، 9 برابر آقایان است. جلوی کفش باید به گونه‌ای باشد که پنجه‌های پا از هم باز بشود.
تنه کفش
مورد بعدی تنه کفش است که در واقع چارچوب روی کفش بوده و دور پا را دربرمی گیرد، کفش هم باید به راحتی در برابر فشارهای وارده، مقاومت کرده و شرایط آناتومیکی پا را حفظ کند. علاوه بر فاکتورهای استاندارد مربوط به جنس و ساختمان کفش، فاکتورهای دیگری نیز درباره خود افراد، صدق می کند که به همان اندازه اهمیت دارند.
ادامه دارد...
دکتر محمد تقی حلی ساز- متخصص طب توان بخشی
